Maneto(-de-mai)
Dactylorhiza majalis
Orchidaceae
Noms en français : Orchis de mai, Dactylorhize à larges feuilles.
Descripcioun :Aquesto maneto, pulèu forto, trachis en mountagno dins li palun e li prado umido. Sus la labreto se vèis de ligno roso en bouclo. L'astet èi boutis e la labreto desplegado èi pu larjo que longo (> 10 mm). Li fueio de la baso soun roundinello à óuvalo e tacado soulamen sus lou dessubre.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dactylorhiza
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Bas-palun
- Prado umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Dactylorhiza majalis (Rchb.) P.F.Hunt & Summerh., 1965
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881